Κούρδισμα

Κοιτάζω την κιθάρα μου και σκέφτομαι: τί θα ήταν χωρίς το κούρδισμα; Σκέτος θόρυβος και παραφωνία.

Δεν είναι πως ξεκούρδιστη δεν παίζει νότες. Έτσι ή αλλιώς, οι χορδές της κάποια νότα πετυχαίνουν. Το πρόβλημα όμως έγκειται στο γεγονός πως οι χορδές δεν έχουν μεταξύ τους συνοχή και συνέπεια. Κάθε μία χτυπάει κάποια νότα, σε κάποια κλίμακα, χωρίς να μπορούν να συνταιριάξουν μεταξύ τους. Εξού ο θόρυβος και η παραφωνία.

Αν ήταν να χρησιμοποιήσει κανείς μία μόνο χορδή, θα μπορούσε βέβαια να βγάλει κάποια μελωδία, αλλά τότε δεν θα υπήρχε νόημα να έχει κιθάρα. Για την κιθάρα ως όργανο, το κούρδισμα είναι αδιαπραγμάτευτο.

Αναμφίβολα, δεν είναι ένα το σωστό, το απόλυτο κούρδισμα. Υπάρχει το κλασσικό που ακολουθούν όλοι, αλλά η κιθάρα ως όργανο σου δίνει τη δυνατότητα να πειραματιστείς και να μεταλλάξεις το κλασσικό κούρδισμα κατά τρόπο που να ταιριάζει με ένα κομμάτι ή με το είδος της μουσικής που θες να παίξεις με αυτήν. Έτσι, το κούρδισμα δεν είναι ένας περιοριστικός νόμος που επιβάλλεται στον μουσικό, αλλά λειτουργεί ως πλαίσιο, ή, όπως λένε και οι μουσικοί, ως ένας δρόμος από τον οποίο θα βγει η μουσική.

Επιπλέον, το κούρδισμα επηρεάζει την ίδια την υγεία της κιθάρας. Μια κιθάρα ξεκούρδιστη και παρατημένη χάνει αφενός την ευελιξία και λειτουργικότητα των χορδών της, οι οποίες μαραζώνουν, αφετέρου χαλαρώνει και το ίδιο της το σώμα. Χωρίς την τάση των χορδών που συγκρατούν το μπράτσο με το ηχείο της, η κιθάρα αρχίζει να παραμορφώνεται. Αντίστοιχη παραμόρφωση επέρχεται στο όργανο όταν οι χορδές είναι κουρδισμένες υπερβολικά, από την άποψη πως οι τσιτωμένες χορδές κινδυνεύουν αφενός να σπάσουν, αφετέρου ζαρώνουν το σώμα της κιθάρας.  

Βρισκόμενη λοιπόν σε κούρδισμα, μόνον έτσι, καταφέρνει η κιθάρα να πετύχει τη βέλτιστη κατάστασή της: την κατάσταση εκείνη στην οποία να είναι σε θέση να συνθέσει κάτι. Να μπορέσει δηλαδή να φτάσει στην συν-ένωση με ένα όργανο ή μια φωνή. Μόνον σε αυτό το πλαίσιο ξεδιπλώνει όλη τη χάρη της. Συνοδεία με ένα συν-όργανο ή μια συμ-φωνή γεννιούνται τα τραγούδια που κρύβει μέσα της, και που περιμένει καρτερικά να μας φανερώσει.

Κοιτώντας το παραπάνω τρίπτυχο, το κούρδισμα της κιθάρας παίρνει τη μορφή μιας στόχευσης. Κουρδίζοντας την κιθάρα αποκτά μια θέση (σώμα), και μπαίνει σε ένα πλαίσιο (δρόμος), αποζητώντας να φτάσει στο στόχο της (ένωση).

Τέτοια σημασίας είναι λοιπόν το κούρδισμα, με ψυχοσωματικές και υπαρξιακές συνέπειες για την κιθάρα. Η λαλιά και το κορμί της εξαρτώνται από την φροντίδα και την επιμέλεια που θα βάλει κανείς στο κούρδισμά της.

Αν το σώμα της έχει παρακμάσει, ή ο δρόμος που έχει πάρει είναι άσχημος, ασυνεπής και θορυβώδης, τότε η αλυσίδα γκρεμίζεται και δεν δύναται να υπάρξει μουσική. Η κιθάρα πεθαίνει.

Ίδιος με την κιθάρα μου μοιάζει και ο άνθρωπος. Παρόμοιας φύσης όργανο. Για να βγάλει τη μουσική που κουβαλάει μέσα του πρέπει διαρκώς, με φροντίδα και επιμέλεια, να είναι κουρδισμένος – εν τω γίγνεσθαι είναι.

Τί σημαίνει όμως το κούρδισμα στα ανθρωπινά; Σημαίνει πως ο άνθρωπος ως όργανο καθορίζεται από το ίδιο και το αυτό τρίπτυχο: σώμα – δρόμος – ένωση.

Το σώμα: Για να είναι το ανθρώπινο σώμα υγιές πρέπει να μπορεί να απολαμβάνει τις απολαύσεις του μέσα στο μέτρο του ανθρώπου. Αν υπερβάλλει στις απολαύσεις, πλαδαρώνει• αν τις παραμελεί, ισχναίνει. Το μέτρο, ως κούρδισμα, δίνει και την απαραίτητη φροντίδα στο σώμα να στέκει ακμαίο. Μόνο τότε μπορεί ν’ αντέξει, και να τραβήξει με σθένος μια πορεία.

Ο δρόμος: Κάθε άνθρωπος έχει έναν δικό του δρόμο να τραβήξει. Ο δρόμος αυτός δεν είναι μια ευθεία – όπως και το όργανο δεν φτιάχτηκε για να ανεβοκατεβαίνει απλώς τις κλίμακες. Παραστρατεί κι αυτοσχεδιάζει, έχοντάς τες βέβαια ως σημείο αναφοράς και πλαίσιο. Αλλά το κάθε όργανο έχει κι έναν δικό του, ολόδικό του ήχο. Αυτόν οφείλουμε να τραβήξουμε.

Ένωση: Τί δικαιώνει εν τέλει τον δρόμο του καθενός; Το μοίρασμα. Κάθε ζωή, όπως και κάθε έργο, αποζητά να μπλεχτεί με τις ζωές των άλλων, γιατί μόνο μέσα στα μάτια τους αποκαλύπτει φευγαλέα την αληθινή μορφή της. Εκεί ο άνθρωπος αποκτά υπόσταση και φτιάχνει μουσική. Όταν βυθίζεται στις ζωές των άλλων για να ξεχωρίσει εντέχνως τη δική του. Αυτή είναι η μόνη αληθινή σύνθεση που στέκει απέναντι και αντιπαλεύει την αποσύνθεση.

Πάω να κουρδίσω την κιθάρα μου.